بررسی انواع جت هیتر و آشنایی با موارد کاربرد آنها
جت هیتر یا هیتر موشکی که به عنوان دمنده گرمایشی صنعتی نیز شناخته می‌شود، یکی از چندین مدل تجهیزات سیستم‌های گرمایشی صنعتی یا بخاری صنعتی است. جت هیتر عمدتاً جهت گرمایش و بالا بردن دمای محیط‌هایی مانند کارگاه‌های ساختمانی، کارخانجات، سوله‌های بزرگ، انبارها، گلخانه‌ها، سالن‌های پرورش قارچ و طیور، گاراژها و پایانه‌های حمل و نقل عمومی بکار می‌رود. دستگاه جت هیتر می‌تواند انرژی گرمایی مورد نیاز برای محیط‌های مختلف را تامین کند که این کار را با استفاده از داغ شدن المنت‌ها انجام می‌دهد.
جت هیترها انواع مختلفی دارند و به دو صورت دودکش دار و بدون دودکش در انواع گازی، گازوئیلی، برقی و یا دوگانه سوز تولید می‌شوند. البته هر کدام مزایا و معایب خود را دارند و همچنین هر کدام را تنها می‌توان در مکان خاصی مورد استفاده قرار داد. شما می‌توانید با توجه به بودجه و بسته به نوع کاربری و متراژ محیط، از جت هیتر گازی، گازوئیلی یا دوگانه سوز استفاده نمایید. شکل ظاهری دستگاه جت هیتر به شکل استوانه افقی شبیه به جت (موشک) و لوله‌ای شکل است. جت هیتر با ظرفیتهای 30 تا 120 هزار کیلوکالری تولید می‌شود. کمترین قیمت جت هیتر 100 دلار و بیشترین قیمت جت هیتر 700 دلار است.
تولید گرمایش توسط دستگاه هیتر موشکی بسیار سریع و با دمای بالا و پرتاب بالا صورت می‌گیرد که این روند گرمایشی برای فضاهای گلخانه و مرغداری بسیار حائز اهمیت است. از ویژگی‌های مثبتی که دستگاه جت هیتر دارد می‌توان به راندمان بالا در تولید حرارت، نصب و راه اندازی ساده و آسان بر روی زمین و ارتفاع (سقف) اشاره کرد چرا که نیازی به تنظیمات خاصی ندارند و همچنین با استفاده از آنها در مصرف انرژی هم صرفه جویی می‌شود. از دیگر ویژگی‌های بارز این سیستم گرمایشی، کیفیت بالای قطعات آن است که موجب شده این هیترهای صنعتی در زمینه سیستم گرمایشی نرخ فروش بالایی را به خود اختصاص دهند.
نحوه کارکرد جت هیتر
همانطور که اشاره شد، جت هیتر یا به وسیله برق و یا به وسیله گازوئیل فرایند تولید گرما را انجام می‌دهد و گرمای تولید شده با استفاده فن دمنده به محیط انتقال داده می‌شود. دستگاه هیتر موشکی هوای سرد داخل محیط را از پشت دستگاه به کمک فن تعبیه مکش کرده و از محفظه آتش دستگاه عبور داده و هوای گرم را به کمک فن قوی 2400 دور در دقیقه آکسیال به فضای مورد گرمایش منتقل می‌کند.
به همین دلیل جت هیتر به عنوان یک دستگاه تولید هوای گرم سالم و پاک برای بسیاری از صنایع به خصوص صنایع غذایی که این موضوع برایشان مهم است، شناخته می‌شود. قابل ذکر است که دستگاه هیتر موشکی مجهز به ترموستات ایمنی دستگاه (میکروسوئیچ) و ترموستات فن است که ایمنی دستگاه را از آتش گرفتن دستگاه و نشت گازی در دستگاه در زمان قطع و وصلی دستگاه تضمین می‌کند. روش تامین حرارت و گرما در هر نوع از جت هیترها متفاوت است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
مطلب پیشنهادی: فن کویل
انواع جت هیتر
در یک نگاه کلی به انواع جت هیترها می‌توان جت هیترها را به دو دسته تقسیم بندی کرد:
جت هیتر دودکش دار
هیتر موشکی دودکش دار نوعی از تجهیزات گرمایشی است که برای تولید حرارت و گرمای پاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. بکارگیری دودکش در این محصول سبب شده تا تمامی گازهای تولید شده از احتراق به بیرون انتقال پیدا کنند و در نهایت گرمای نهایی پاک و خالی از هرگونه آلودگی باشد. ولی باید به این مهم نیز توجه داشت که حضور دودکش در این محصول موجب شده تا راندمان تولید گرما در حدود 60 تا 70 درصد تخمین زده شود؛ زیرا همراه با گازهای سمی حجم قابل توجهی از گرمای تولید شده در دیگ آتش از طریق اگزوزها به بیرون انتقال می‌یابد. با توجه به موارد فوق، استفاده از جت هیتر دودکش دار برای محیط‌های بزرگ از نظر اقتصادی مقرون بصرفه نبوده و می‌تواند هزینه‌های سنگینی را برای کاربر ایجاد نماید. این محصول برای محیط‌های محدود و کوچک مانند کارگاه‌ها و سالن‌های ورزشی مناسب است.
جت هیتر بدون دودکش
برای بهره گیری از جت هیترهای بدون دودکش باید مکان مورد نظر حتماً دارای سیستم هواکش و تهویه باشد؛ زیرا این دستگاه تمامی سوخت را بدون کمترین اتلاف انرژی به گرما تبدیل کرده و به محیط پخش می‌کند. این سیستم کارکرد باعث شده تا به همراه گرما تمامی گازهای سمی حاصل از احتراق نیز به مکان مورد نظر انتشار یابد. حجم بالای این گازها می‌تواند موجب خفگی انسان، پرندگان و یا حتی گیاهان شود و به همین دلیل اکثر این نوع هیترهای موشکی را در مکانی قرار می‌دهند که دارای سیستم تهویه و هواکش مناسب باشد.
بهره گیری از جت هیتر بدون دودکش در گلخانه یا سالن‌های پرورش گیاه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ زیرا محصولات گلخانه‌ای از حساسیت بسیار بالایی برخوردار بوده و براحتی تحت تاثیر گازهای سمی حاصل از احتراق پژمرده شده و از بین می‌روند. جت هیتر بدون دودکش را بیشتر در مرغداری‌ها و سالن‌های پرورش طیور به کار می‌برند؛ زیرا در این محیط‌ها بی شک از هواکش‌ها و فن‌های تهویه نیز استفاده شده است و مشکلی از بابت گازهای سمی تولید شده توسط هیتر رخ نمی‌دهد.
دسته بندی فوق بسیار کلی بوده و جت هیترها را از حیث سوخت مصرفی، قدرت گرمایش، مخزن سوخت، تک موتوره و دو موتوره بودن می‌توان به دسته‌های مختلف تقسیم بندی کرد. انواع جت هیترهای موجود عبارت است از:
جت هیتر گازی
یکی از پر کاربردترین نوع تجهیزات گرمایشی صنعتی، هیترهای موشکی گازسوز هستند. در هیتر موشکی گازی، سوخت مصرفی گاز شهری است. استفاده از هیتر موشکی گازی نسبت به نوع برقی، باعث صرفه جویی زیادی در برق مصرفی می‌شود. همچنین نوع بدون دودکش هیتر موشکی گازی در مقایسه با انواع مختلف جت هیتر گازوئیلی آلودگی کمتری ایجاد می‌کند. جت هیترهای گازی بدون دودکش یکی از پر مصرف‌ترین و اصلی‌ترین هیترها در سالن‌های گلخانه و مرغداری هستند. این مدل جت هیترها می‌توانند دمای محیط را تا 50 درجه سانتیگراد بالا ببرند و کارایی بسیار مطلوبی دارند.
- توجه: در دامداری و مرغداری‌هایی که سیستم تهویه و سیرکوله هوای مناسبی وجود نداشته باشد استفاده از جت هیترهای گازی یا گازوئیلی بدون دودکش توصیه نمی‌شود.
جت هیتر گازوئیلی
هیتر گازوئیلی هم درست مانند جت هیتر برقی کار می‌کند. با این تفاوت که گازوئیل به عنوان یک منبع سوخت و تولید کننده انرژی شروع، می‌سوزد و کوره را گرم می‌نماید. بعد از این که کوره گرم شد، فنی که داخل دستگاه تعبیه شده است شروع به کار می‌کند و دقیقاً مانند نوع برقی هوای سرد بیرون را به داخل می‌کشد و بعد از گرم کردن، آن را به بیرون و فضای سالن هدایت خواهد کرد.
یک وجه تمایز مهمی که بین جت هیتر برقی و گازوئیلی وجود دارد این است که نوع گازوئیلی چون دودکش ندارد، هوای گرم را به همراه گازهای نظیر دی اکسید کربن و سایر گازهای ناشی از احتراق وارد فضا کرده و این می‌تواند برای برخی صنایع مضر بوده و باعث آسیب به دام و طیور آنها بشود. به همین دلیل باید انتخاب نوع جت هیتر بر اساس نوع صنعت و مکان مورد استفاده باشد.
دستگاه گرمایش جت هیتر گازوئیلی همانند جت هیتر گازی از سوخت فسیلی به عنوان عامل تولید گرما استفاده می‌کند. هیتر موشکی گازوئیلی در دو مدل بدون دودکش و دودکش دار طراحی و تولید می‌شود. برخی از مدل‌های این جت هیترها مجهز به باک و برخی هم بدون باک هستند. استفاده از هیتر گازوئیلی در مشاغلی که گاز شهری در دسترس نباشد بیشترین کاربری را دارد.
- توجه: جت هیترهای گازوئیلی با توجه به متراژ و موقعیت کاربری فضایی که قرار است از آن استفاده شود، انتخاب می‌شوند.
جت هیتر برقی
با توجه به نام این مدل جت هیترها مشخص است که این هیترها با برق کار می‌کنند؛ یعنی عملکردشان وابسته به تبدیل انرژی الکتریسیته به انرژی گرمایشی است. در واقع هیترهای موشکی برقی توسط المنت، حرارت تولید می‌کنند. این نوع هیتر موشکی نسبت به دیگر هیترها، مصرف برق بیشتری دارند، اما در عوض آلودگی و مشکلات زیست محیطی ندارند.
هیتر موشکی برقی در محیط‌هایی که سوخت‌های فسیلی وجود ندارد و یا حفظ سلامت هوای محیط اهمیت بالایی دارد، پیشنهاد می‌شوند. هنگام خرید این مدل جت هیترها باید این موضوعات را مد نظر داشته باشید و ببینید که کدام یک برایتان ارزش بیشتری دارد. به طور کلی از جت هیترهای برقی می‌توان در فضاهای کوچک مانند کانکس‌ها و اتاق‌های نگهبانی استفاده و بهره برداری کرد. جت هیترهای برقی در دو مدل تک فاز (3 کیلو وات) و سه فاز در ظرفیت (15 کیلو وات) تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
جت هیتر دوگانه سوز
همان طور که از نام این جت هیترها مشخص است، دوگانه سوز هستند. جت هیترهای دوگانه سوز در واقع تلفیقی از جت هیتر گازی و گازوئیلی هستند و علاوه بر این که با گاز طبیعی (شهری) می‌تواند کار کند با سوخت گازوئیل نیز قابلیت کار کردن را دارد. هیتر موشکی دوگانه سوز کابردهای فراوانی برای بسیاری از فضاها و مناطقی که با افت فشار، کمبود یا نبود گاز مواجه هستند، دارد. این هیتر موشکی در مقایسه با دیگر جت هیترها قیمت زیادتری دارد و در دو مدل دودکش دار و بدون دودکش در ظرفیتهای مختلفی قابل طراحی و تولید است.
مطلب پیشنهادی: مبدل حرارتی
ویژگی‌های جت هیتر
هر کدام از انواع مختلف این دستگاه که نام برده شد خصوصیات و ویژگی‌های مختلفی دارند. به عنوان مثال همه آنها توان، ظرفیت گرمایی، مصرف برق و البته مصرف سوخت متفاوتی با یکدیگر دارند و شما باید بر اساس نوع کاربرد و البته فضایی که می‌خواهید در آن از هیتر استفاده کنید، یک مدل را انتخاب نمائید. به عنوان مثال جت هیتری که برای محیط‌های دام پروری انتخاب می‌کنید با جت هیتری که برای یک کارگاه انتخاب می‌کنید، بسیار متفاوت است؛ زیرا هم اندازه محیط و هم نوع کاربردش متفاوت است.
یکی از مهم‌ترین مواردی که نرخ فروش هیتر موشکی را در مقایسه با بسیاری از تجهیزات گرمایشی صنایع افزایش داده است تنوع ظرفیت و سوخت مصرفی آنها است. یعنی شما با توجه به امکانات و شرایط محیط می‌توانید انواع جت هیتر گازی، گازوئیلی، برقی و دوگانه سوز را انتخاب کنید. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که جت هیتر برقی نیازی به دودکش یا اگزوز ندارد؛ زیرا این دستگاه هیچگونه آلودگی یا گاز سمی از خود تولید نمی‌کند. گرما در این دستگاه‌ها توسط المنت حرارتی ایجاد می‌شود و کاملاً پاک است.
افرادی که در مرغداری‌ها و مکان‌های بزرگ فعالیت دارند بیشتر از هیتر موشکی گازوئیلی استفاده می‌کنند. در واقع سوخت این نوع دستگاه‌ها، گازوئیل و نفت سفید است که قیمت نسبتاً پایین‌تری دارد. این جت هیترها نیز در انواع دودکش دار و بدون دودکش ساخته می‌شوند و کاربر می‌تواند با توجه به حساسیت و سیستم تهویه مکان خود بهترین گزینه را انتخاب کند. برخی از همین هیترها به همراه باک یا همان مخزن تولید و عرضه می‌شود که قادر است حجم قابل توجهی از سوخت را داخل خود نگه دارد و به این شکل تا چندین ساعت کار کند.
گران‌ترین نوع هیتر نیز مدل دوگانه سوز است که می‌تواند با هم با گاز شهری و هم با گازوئیل کار کند. این دستگاه همانند نمونه قبلی به صورت اگزوز دار و فاقد اگزوز در اندازه‌های مختلف طراحی و ساخته می‌سازند. حتماً توجه داشته باشید در زمان خرید ضمن این که از فروشنده می‌خواهید که راهنمایی‌تان کند، خودتان هم این موارد را در نظر بگیرید.
تعیین ظرفیت دستگاه جت هیتر
برای محاسبه دقیق ظرفیت جت هیتر، لازم است متناسب با شرایط محیط خارج، شرایط طرح داخل، سطح و جنس دیوارهای خارجی و نیز میزان هوای تهویه و نفوذی اقدام کرد. اما بر مبنای تجارب قبلی و برحسب ضخامت و جنس سطوح خارجی به ازای هر متر مکعب فضای داخل 30 الی 60 کیلو کالری بر ساعت ظرفیت حرارتی در نظر گرفته میگیرند.
مزایای جت هیتر
جت هیترها با توجه به عملکرد و طراحی خود دارای مزایای زیر هستند:
- سهولت در نصب و راه اندازی
- قابلیت کار با گاز شهری، گازوئیل، برقی و دوگانه سوزی
- سرویس، نگهداری و تعمیر آسان
- راندمان حرارتی بالا
- دارای برد الکترونیکی
- عمر مفید طولانی و استهلاک کم
- افزایش دمای محیط در زمان کم
- اشغال فضای بسیار کم
- بدنه استنلس استیل یا گالوانیزه با رنگ کوره‌ای
- دارای فن محوری 6 پره
- دارای توری محافظ الکتروموتور و فن
- توان حرارتی 100000 کیلو کالری در ساعت
- قیمت بسیار مناسب
- نظارت و کنترل شعله با استفاده از فتوسل و یونیزاسیون
- قابلیت نصب ترموستات محیطی جهت کاهش مصرف سوخت
معایب جت هیترها
- کاهش محسوس رطوبت
- ایمنی پایین در بهره برداری
- تخلیه محصولات احتراق در فضا (در مدل‌های بدون دودکش)
- کاهش میزان اکسیژن محیط (خطر در سلامت موجودات زنده مانند انسانها، حیوانات و گیاهان)
- عدم یکنواختی دما در فضایی با وجود هیتر موشکی (فضاهای نزدیک به دهانه خروجی بسیار گرم و غیر قابل بهره برداری است.)
جت هیترها در چه مکان‌هایی استفاده می‌شوند؟
همانطور که بیان کردیم، بسته به نوع فضا و صنعتی که دستگاه هیتر موشکی در آن مکان استفاده می‌کنید، نوع آن هم تغییر می‌کند. مثلاً در گلخانه‌ها باید از جت هیترهای برقی که هوای پاک و بدون گازهای خطرناک تولید می‌کنند، استفاده شود. استفاده از نوع گازوئیلی این دستگاه می‌تواند به گل‌ها آسیب بزند و آنها را پژمرده نماید. سالن‌های دیگری مانند کارگاه‌ها که افراد زیادی در آنجا حضور دارند، سالن‌های پرورش قارچ و برخی دیگر هم باید از نوع برقی این هیترها استفاده نمایند.
جت هیترهای گازوئیلی را به دلیل این که دی اکسید کربن تولید می‌کنند، باید در سالن‌هایی نصب و راه اندازی کرد که از سیستم تهویه مطبوع مناسبی برخوردار باشند تا این گازهای مضر را از محیط خارج کند. استفاده از جت هیتر گازوئیلی با شرط وجود سیستم تهویه مطبوع در سالن‌های مرغداری و پرورش طیور بلامانع است و مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
کدام جت هیترها راندمان بالایی دارند؟
جت هیترهای برقی و گازوئیلی دارای راندمان بالایی هستند و استفاده از آنها کاملا مقرون به صرفه است و هدر رفت انرژی گرمایی که تولید می‌کنند، بسیار پایین خواهد بود. به همین دلیل در بسیاری از صنایع برای تولید انرژی گرمایی مورد استفاده و بهره برداری قرار میگیرند.
خرید هیتر موشکی
اگر قصد تهیه و خرید هیتر موشکی دارید و به دنبال مناسب‌ترین نوع آنها برای کسب و کار خود هستید، حتما باید نکاتی را مورد توجه قرار دهید تا خریدی مناسب و کارآمد داشته باشید.
- نوع دستگاه
همان طور که پیش‌تر گفتیم، دستگاه‌های جت هیتر انواع مختلفی دارند و هر کدام از آنها با نوع محیطی که قرار است در آنجا نصب شود، باید سازگاری داشته باشد. از این رو هنگام خرید این سیستم گرمایشی حتماً به نوع دستگاه دقت نمایید.
- سایز و حجم دستگاه هیتر موشکی
قبل از خرید دستگاه گرمایشی هیتر موشکی حتماً به حجم هوایی که قصد گرم کردن آن را دارید توجه کنید تا برای انتخاب حجم و توان دستگاه دچار تردید نشوید.
- امنیت سیستم
نکته قابل توجه در خصوص امنیت این سیستم این است که آنها از سوخت‌های بسیار خطرناکی برای گرمایش استفاده می‌کنند و بهره گیری از آنها برای محیط‌هایی که مستعد شعله ور شدن هستند، می‌تواند بسیار فاجعه بار باشد. قبل از خرید دستگاه جت هیتر حتماً کمی در مورد نیازتان به آنها فکر کنید. البته این گونه تصور نکنید که این موضوع بدان معناست که دستگاه‌ها امنیت لازمه را برای سیستم گرمایشی شما ندارند، بسیاری از دستگاه‌های امروز از سیستم‌های محافظی استفاده می‌کنند مثلاً در مواقع بالا رفتن بیش از حد دما دستگاه به طور خودکار خاموش می‌شود. هنگام خرید خود حتماً به ویژگی‌ها و آپشن‌های موجود دستگاه توجه نمایید.
- قابلیت حمل و نقل
با وجود این که گاهی اوقات ممکن است فکر کنید که نیازی به حمل دستگاه خود ندارید، قابل حمل بودن دستگاه می‌تواند آپشن بسیار خوبی باشد؛ زیرا برای پر کردن تانک یا در موارد اضطراری قابل حمل بودن آن می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
- نوع سوخت مصرفی
این دستگاه‌ها از لحاظ نوع سوخت مصرفی به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند که شامل گازسوز، گازوئیلی، برقی و دوگانه سوز هستند. نوع سوخت مصرفی تاثیر به سزایی در کارکرد دستگاه هیتر موشکی ندارد. به همین دلیل بهتر است بر این اساس نوع سوخت دستگاه خود را انتخاب کنید که دسترسی و قیمت آن سوخت برای شما بهتر و به صرفه‌تر باشد.
عوامل موثر بر قیمت جت هیتر
با توجه به این که مدل‌های مختلفی از این دستگاه در بازار موجود است، نوسانات قیمتی زیادی هم برای این دستگاه گرمایشی مشاهده می‌شود که حتماً قابل تامل است. به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود که دستگاهی ارزان قیمت یا گران قیمت بخرید. تنها توصیه ما به شما این است که محصول مورد نظر را از شرکت‌ها و تولیدی‌های معتبر، همراه با ضمانت نامه خریداری نمایید تا در صورت پیشامد ناگهانی، بتوانید با خیالی آسوده و راحت محصول را مرجوع یا تعویض و تعمیر کنید.
تهیه و خرید دستگاه جت هیتر
قبل از اقدام به تهیه و خرید وسایل گرمایشی به خصوص وسایل گرمایشی صنعتی که معمولاً قیمت بالایی هم دارند، انواع و اقسام مدل‌های آن را بررسی کنید و سعی کنید در نهایت با توجه به ابعاد محیط تان، ظرفیت گرمایی مورد نیاز، میزان مصرف انرژی دستگاه و کاربرد مورد نظرتان مناسب‌ترین و کاراترین مدل را انتخاب کنید. جت هیترها نسل جدیدی از مطمئن‌ترین و کارآمدترین سیستم‌های گرمایش صنعتی محسوب می‌شوند.
این سیستم‌ها بر اساس منبع سوخت به چهار دسته گازی، گازوئیلی، برقی و دوگانه سوز تقسیم بندی می‌شوند. هر یک مزیت و معایبی به همراه دارند. کاربرد جت هیترها اغلب در کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی، دامداری‌ها، مرغداری‌ها و گلخانه‌ها است. اگر به دنبال یک سیستم گرمایشی باکیفیت و راندمان بالا هستید، هیترهای موشکی یا جت هیترها بهترین انتخاب شما خواهند بود.
